عبادت در روایات (2)
عبادت در روایات (2)
منبع: ميزان الحكمة
امام علي ـ عليه السّلام ـ : هر كه شرايط بندگي را به جاي آورد، سزاوار آزادي شود.
نقش شناخت در عبادت
23ـ قال الامام الرّضا ـ عليه السّلام ـ : أوّل عبادة اللّه معرفته[2].امام رضا ـ عليه السّلام ـ : آغاز بندگي خدا، شناخت اوست.
امام علي ـ عليه السّلام ـ : شناخت خدايي را كه ميپرستيد در جانهاي خود جاي دهيد تا خم و راست شدن هايتان براي عبادت كسي كه ميشناسيدش، شما را سود دهد.
در عبادتي كه با شناخت توأم نباشد، خيري نهفته نيست.
عبادتي كه همراه با آگاهي نباشد، ارزشي ندارد.
امام سجاد ـ عليه السّلام ـ : هيچ عبادتي جز با شناخت ارزش ندراد.
نقش يقين در عبادت
28ـ قال رسول اللّه ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ : لا عبادة الاّ بيقين[7].پيامبر خدا ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ : هيچ عبادتي جز با يقين ارزش ندارد.
امام علي ـ عليه السّلام ـ چون صداي عبادت شبانه و تلاوت قرآن مردي از حروريه (خوارج نهروان) را شنيد، فرمود: خوابي كه با يقين همراه باشد، بهتر از نمازي است كه با شكّ توأم باشد.
آداب عبادت
30ـ قال رسول اللّه ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ : أُعبُد اللّه كأنّك تراه، فان لم تكن تراه، فانّه يراك[9].پيامبر خدا ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ : خدا را چنان عبادت كن كه گويي او را ميبيني; زيرا اگر تو او را نميبيني او تو را ميبيند.
خدا را بندگي كن و هيچ چيزي را شريك او مگردان و براي خدا چنان كار كن كه گويي او را ميبيني.
احسان اين است كه خدا را چنان عبادت كني كه گويي او را ميبيني; زيرا اگر تو او را نميبيني او كه تو را ميبيند.
امام صادق ـ عليه السّلام ـ (دربارهي داستان يوست و زليخا): چون زليخا آهنگ يوسف كرد و يوسف آهنگ زليخا، زليخا گفت: اندكي درنگ كن. يوسف گفت: چرا؟ زليخا گفت: تا صورت بت را بپوشانم كه ما را نبيند. در اين هنگام يوسف به ياد خدا افتاد و دانست كه خداوند او را ميبيند، لذا از زليخا گريخت.
در خبري ديگر، امام باقر ـ عليه السّلام ـ فرمود: يوسف به زليخا گفت: چه كردي؟ زليخا گفت: روي بت پارچهاي انداختم؛ زيرا خجالت ميكشم كه ما را ببيند. يوسف گفت: تو از بت خود كه نه ميشنود و نه ميبيند شرم ميكني و من از پروردگارم شرم نكنم؟
امام صادق ـ عليه السّلام ـ دربارهي آيهي «هيچ عملي نميكنيد جز اين كه وقتي دست به آن ميزنيد ما بر شما گواه و ناظريم»، فرمود: رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ هر گاه اين آيه را ميخواند به شدّت ميگريست.
انواع عبادت
36ـ قال الامام علي ـ عليه السّلام ـ : التّفكّر في ملكوت السّماوات و الأرض عبادة المخلصين[15].امام علي ـ عليه السّلام ـ : انديشيدن در ملكوت آسمانها و زمين، عبادت مخلصان است.
انديشيدن در نعمتهاي خداوند، نيكو عبادتي است.
در حديث معراج آمده است: اي احمد! عبادت ده قسمت است كه نه قسمت آن طلب روزي حلال ميباشد; پس، اگر خوراك و نوشيد نيت پاك و حلال باشد در پناه و حمايت من هستي.
پيامبر خدا ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ : عبادت ده بخش است كه نه بخش آن طلب روزي حلال ميباشد.
عبادت هفتاد جزء است و برترين جزء آن طلب روزي حلال است.
امام علي ـ عليه السّلام ـ : به نرمي سخن گفتن و سلام كردن به مردم عبادت است.
پيامبر خدا ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ : نگاه مهرآميز فرزند به پدر و مادر عبادت است.
امام صادق ـ عليه السّلام ـ : برتر از هر عبادت، عبادتي است و دوست داشتن ما اهلبيت برترين عبادت ميباشد.
پيامبر خدا ـ صلّي الله عليه و آله و سلّم ـ : نگريستن به دانشمند عبادت است، نگريستن به پيشواي دادگر عبادت است، نگاه دلسوزانه و مهرآميز به پدر و مادر عبادت است و نگريستن به برادري كه براي خداي عزوجل دوستش داري عبادت است.
خوش گماني به خداوند، از عبادت خداي تعالي است.
جبرئيل ـ عليه السّلام ـ : اي محمد!! اگر قرار بود ما در روي زمين عبادت كنيم، سه كار ميكرديم، آب دادن به مسلمانان، كمك كردن به مردان عيالوار و پوشاندن گناهان (عيب پوشي).
مسيح ـ عليه السّلام ـ به مردي فرمود: چه كار ميكني؟ عرض كرد: عبادت پيشه كرده ام. فرمود: پس چه كسي مخارج تو را تأمين ميكند؟ عرض كرد: برادرم. فرمود: برادرت از تو عابدتر است.
انواع عابدان
48ـ قال الامام علي ـ عليه السّلام ـ : انّ قوما عبدوا اللّه رغبة فتلك عبادة التجّار، و انّ قوما عبدو اللّه رهبةً قتلك عبادة العبيد، و انّ قوما عبدو اللّه شكرا فتلك عبادة الأحرار[27].امام علي ـ عليه السّلام ـ : گروهي به هواي پاداش خدا را عبادت كردند، و اين عبادتِ سوداگران است; دستهاي از روي ترس، خدا را عبادت كردند، و اين عبادت بردگان است; و گروهي براي سپاسگذاري خدا را عبادت كردند، و اين عبادت آزادگان است.
امام صادق ـ عليه السّلام ـ : عبادت كنندگان سه دسته اند: گروهي خداي عزوجل را از ترس عبادت ميكنند، كه اين عبادت بردگان است; گروهي خداي تبارك و تعالي را به طمع ثواب عبادت ميكنند، كه اين عبادت مزدوران است; و گروهي خداي عزوجل را از سر عشق و محبت به او عبادت ميكنند كه اين عبادت آزادگان است و اين برترين عبادت است.
مردم در عبادت خداي عزوجل بر سه گروهند: يك گروه او را به هواي پاداشش عبادت ميكند كه اين عبادت آزمندان است و آن طمع باشد; گروهي ديگر او را از ترس دوزخ عبادت ميكنند كه اين عبادت بردگان است و آن ترس باشد; اما من، خداي عزوجل را به خاطر عشق و محبت به او عبادت ميكنم و اين عبادت كريمان است و آن مايهي امن و امان باشد; به دليلِ اين سخن خداي عزوجل كه: «و آنان از ترس و هراس آن روز در امانند» و نيز به دليل اين سخن او عزوجل كه: «بگو اگر خدا را دوست داريد...» بنابراين، هر كه خدا را دوست بدارد خداي عزوجل نيز او را دوست دارد و هر كه خداوند عز و جل دوستش بدارد از وحشت وز قيامت در امان است.
پی نوشت ها:
[1]. غرر الحكم: 8529.
[2]. التوحيد: 34 / 2.
[3]. تحف العقول: 223 و 204.
[4]. همان.
[5]. تذكرة الخوّاص: 140.
[6]. تحف العقول: 280.
[7]. كنز الفوائد: 1 / 55.
[8] . نهج البلاغه، الحكمة 97.
[9]. كنز العمال: 5250، 5252، 5254.
[10]. كنز العمال: همان.
[11]. كنر العمال: همان.
[12]. البحار: 12 / 300 / 95 و ص 301 / 97.
[13]. البحار: همان.
[14]. مجمع البيان: 5 / 180.
[15]. غرر الحكم: 1792، 1147.
[16]. همان.
[17]. ارشاد القلوب: 203.
[18] . البحار: 103/18/81.
[19] . معاني الأخبار: 367/1.
[20]. غرر الحكم: 3421.
[21]. تحف العقول: 46.
[22]. المحاسن: 1 / 247 / 462.
[23]. أمالي الطوسّي: 454 / 1015.
[24]. الدرّة الباهرة: 18.
[25]. تنبيه الخواطر: 1 / 39 و ص 65.
[26]. همان.
[27]. نهج البلاغه: الحكمة 237.
[28]. الكافي: 2 / 84 / 5.
[29] . الخصال: 188/259.
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}